T: Prawa do plików.

Polecenie ls -l wyświetli szczegółowe informacje na temat zawartości katalogu bieżącego. W wyświetlonych w ten sposób danych zobaczymy mniej więcej:

-rwx-w-r-x 1 root users 126 03-14 7:56 plik.txt

• pierwszy znak określa czy jest to plik (-), katalog (d) lub skrót (l),
• następne trzy pola (rwx) określają prawa właściciela pliku do pliku,
• kolejne trzy pola (-w-) oznaczają prawa grupy do pliku,
• dalsze trzy pola (r-x) określają prawa pozostałych użytkowników (jakichkolwiek) przysługujące do pliku,
• liczba dowiązań do pliku (1),
• kolejne pole (root) określa właściciela pliku,
• następne pole (users) określa grupę właścicieli pliku,
• wielkość obiektu w B (126),
• pole 03-14 oznacza datę ostatniej modyfikacji pliku,
• pole 7:56 oznacza godzinę ostatniej modyfikacji pliku,
• ostatnie pole plik.txt oznacza nazwę pliku (katalogu).

Kolejne prawa oznaczają:

• r - czytanie,
• w - zapisywanie,
• x - wykonywanie,
• - - prawo wyłączone.

Zmian praw dostępu dokonujemy poleceniem:

chmod 753 plik

• 7 - prawa właściciela,
• 5 - prawa grupy,
• 3 - prawa reszty świata.

Stosowane wartości liczbowe oznaczają:

• 0 = ---,
• 1 = --x,
• 2 = -w-,
• 3 = -wx,
• 4 = r--,
• 5 = r-x,
• 6 = rw-,
• 7 = rwx.

Inne przykłady wykorzystania polecenia:

chmod a+r plik
chmod u=rw plik
chmod g-x plik
chmod o=rw plik

• u - użytkownik - właściciel pliku,
• g - grupa, do której przynależy plik,
• o - pozostali użytkownicy,
• a - wszyscy - użytkownik, grupa i pozostali użytkownicy,
• + - dodanie uprawnień,
• - - zdjęcie uprawnień,
• = - dokładne określenie uprawnień.

Zadanie1:

Utwórz plik tekstowy o nazwie prawa.txt i zapisz w nim polecenie ustawiające prawa do tego pliku w następujący sposób: właściciel - wszystkie uprawnienia, grupa - odczyt, pozostali - brak uprawnień. Do pliku prawa.txt dodaj wynik działania tego polecenia tylko dla pliku prawa.txt.

Właściciela i grupę właścicieli pliku modyfikujemy poleceniem:

chown pracownia:klasa plik

• pracownia oznacza nowego właściciela pliku (z dostępnych w pliku /etc/passwd),
• klasa nową grupę właścicieli pliku (z dostępnych w pliku /etc/group).

Przykłady wykorzystania polecenia:

chown user:grupa plik
chown user plik
chown :grupa plik
chown :grupa p*
chown user:grupa *.txt

Zmiana przypisanej grupy do pliku mozliwa jest za pomocą polecenia chgrp:

chgrp grupa plik #modyfikowanie grupy przynależności pliku

Dodatkowe polecenia:

uptime #wyświetlenie czasu działania komputera